Xa se coñece o premio Nobel de Física 2018, outorgado a tres científicos polos seus impactantes avances na tecnoloxía láser. Non podo evitar comentar que eu explicaba estas contribucións no Mestrado en Fotónica e Tecnoloxías do Láser ata que lamentablemente tivo que ser cancelado, de xeito que estes contidos xa non se estudan na nosa universidade.
Gérard Mourou e Donna Strickland obtiveron o premio «polo seu método para xerar pulsos ópticos ultracortos e de alta intensidade», o chamado chirped pulse amplification. Os láseres concentran a enerxía pero parecía que chegaran a certo límite: precisan pasar pola materia para ser amplificados pero se se amplifican demasiado, destrúen a propia materia pola que se están propagando. Mourou e Strickland inventaron un inxenioso xeito de evitar este problema e, a día de hoxe, o récord de potencia dun pulso láser é de máis dun petavatio (é dicir, un millón de veces a potencia que xenera un reactor nuclear típico). Iso sí, esa potencia só se mantén unha billonésima de segundo.
Strickland é a terceira muller en acadar o premio Nobel de física, tras Marie Curie e Maria Goeppert Mayer. Outras tamén o mereceron e paréceme acaído lembrar aquí a Chien-Shiung Wu, que ao meu entender, foi a omisión máis incomprensible.
Arthur Ashkin foi o pioneiro en manexar materia con láser. Recibe o premio con 96 anos, sendo, con diferenza, a persoa máis anciana en acadalo. O premio é «polas pinzas ópticas e as súas aplicacións en sistemas biolóxicos» A luz ten momento lineal e, polo tanto, pode transmitilo. É dicir, facer forzas e suxeitar cousas. Este é un curioso vídeo, xogando ao Tetris con pinzas ópticas para manexar esferas de tamaño micrométrico.